Slaapdokter Marcel waarschuwt: ‘We treiteren onze biologische klok’
Mensen hebben minder respect voor de slaap dan vroeger en dat baart ‘slaapdokter’ Marcel Smits zorgen. ,,Onze hersenen blijven altijd bezig.’’
Mathilde van Ravensberg 09-12-18, 19:51 Laatste update: 20:30
Vroeger was het simpel: artsen deden slaapproblemen veelal af met het advies: ‘ga maar eerder naar bed’.
In de ruim dertig jaar dat Marcel Smits (66) slaaponderzoek deed, werd slaapgeneeskunde een medische discipline met sinds enkele jaren zelfs een officiële titel: somnologie.
De Edese slaapdokter, zoals hij in de volksmond wel heet, richtte bij Ziekenhuis Gelderse Vallei een van de grootste slaapcentra van Nederland op.
Maar waar de medische wereld serieuzer omgaat met slaap, lijkt het of de moderne mens slaap juist minder belangrijk vindt. Die trend zag hij heel duidelijk in de 36 jaar dat hij actief was bij het ziekenhuis. ,,Helaas halen de meeste mensen nog maar net zeven uurtjes slaap per nacht’’, constateert Smits.
En dat vindt hij wel zorgelijk. De arts definieert een goede nachtrust als: ‘acht tot negen uur slaap waarin je maximaal drie keer niet langer dan vijftien minuten wakker bent geweest’. En dat geldt voor iedereen. Wie prat gaat op ‘maar vier uurtjes slaap nodig te hebben’, heeft een probleem.
,,We zien dat bij jongeren die hun slaap steeds verder naar achteren schuiven. Ze gaan roekeloos rijden. Ook politici en wereldleiders van wie bekend is dat ze te weinig slapen, lopen gevaar. Overmoedig gedrag vertaalt zich dan in niet goed kunnen inschatten van complexe situaties.”
Treiteren
De arts, die deze week afscheid nam bij het Edese ziekenhuis, kwam in de afgelopen jaren steeds meer te weten over onze biologische klok. Een klok die ons eigenlijk perfect aangeeft wanneer we moeten slapen en wanneer we wakker worden.
,,Maar die biologische klok treiteren we tegenwoordig op allerlei manieren”, aldus de slaapdokter. ,,Allereerst door de slaap steeds verder naar achteren te schuiven. We blijven steeds langer ’s avonds actief en negeren de vaste tijden van onze klok.’’
Spiegel van de dag
Als mensen niet goed slapen,
dan kunnen ze eerder doodgaan
Smits zou graag zien dat iedereen zoekt hoe zijn of haar biologische klok precies is afgesteld. ,,Ga in een rustig weekend maar eens voelen, wanneer je vanzelf moe wordt.” De nacht is een spiegel van de dag, aldus Smits. En wie slecht slaapt, functioneert overdag niet goed.
Dat ons mobieltje blauw licht geeft dat je uit de slaap houdt, is inmiddels alom bekend. Wat veel mensen zich niet realiseren is dat ook je hersenen maar bezig blijven als je op het apparaat kijkt.
Even surfen op het internet is geen ontspanning, aldus Smits. Wat mensen tegenwoordig vooral uit de slaap houdt, is volgens hem perfectionisme. ,,We zijn niet snel tevreden, blijven de lat maar hoger leggen. Veel dingen zijn maakbaar en juist dat gevoel van controle willen houden op je leven, maakt dat mensen vaker wakker liggen.’’
Slaapcursus
En dat heeft weer tot gevolg dat elke ochtend er een strijd tegen de wekker gevoerd moet worden. En dat terwijl het gezond is, zo stelt Smits, als je al voor je wekker gaat wakker bent. En zo is slaap van levensbelang. Wie niet goed slaapt heeft namelijk meer risico op diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Smits: ,,Als mensen niet goed slapen, dan kunnen ze eerder doodgaan.’’
En dus is er vraag naar wat Smits in Ede aanbiedt. De behandeling van mensen met slaapproblemen wordt ook steeds meer gefinetuned. ,,We bieden op de persoon toegesneden slaapgeneeskunde. Mensen krijgen niet zomaar slaapmedicatie, maar volgen nu slaapcursussen, worden geholpen met een goed afgestemde dosering van melatonine of krijgen een middel als een snurkbeugel.’’ Alles aangepast aan die persoonlijke biologische klok.
Lees verder:
Radio1: Hoogleraar Chronobiologie Bert van der Horst (Erasmus M.C.)
Stop-de-Zomertijd 